DOORPRIKT: Voor altijd een mijngemeente

25 jaar geleden werd het stil in de ondergrond van de mijn en de wielen van de schachtbokken stopten met draaien. Een tijd later kwamen de sloopmachines in actie. Gelukkig brachten wetenschappers en historici voldoende argumenten in stelling om te voorkomen dat helemaal tabula rasa werd gemaakt met de mijnterreinen en werden de meest waardevolle gebouwen bewaard. Maar pas nu, 2,5 decennia later, en in Eisden, Waterschei, Winterslag, Zwartberg en Beringen zelfs nog later, vallen de laatste puzzelstukjes voor de herbestemming van de gebouwen en terreinen in elkaar. Langzaam. Want het was een traag en moeizaam proces.

En ook de (op het einde) 3000 arbeidersjobs die in Heusden-Zolder verloren gingen, raakten maar geleidelijk gecompenseerd, voor een derde op de terreinen zelf. De werkloosheidsgraad was destijds plots opgepompt tot 15,9 % en pas een kwarteeuw later zit die terug rond 7,5 %, het Vlaams gemiddelde. De cijfers van Maasmechelen en Genk liggen een stuk hoger, terwijl toch zeker die laatste gemeente veel meer middelen naar zich heeft toegetrokken en vele grotere projecten realiseerde. Enerzijds omdat het drie mijnen verloor en later ook nog eens de Ford-fabriek. Maar anderzijds omdat het veel sterker lobbyde in Vlaanderen en Europa.

Precies dat heeft Heusden-Zolder altijd te weinig kunnen doen: wegen op de beslissingen. Te weinig lef, te weinig daadkracht. En daar kunnen de politieke partijen elkaar niets verwijten, want ze hebben bijna allemaal in de meerderheid gezeten in die periode. 't Was destijds een doordachte keuze om het mijnterrein te centreren rond duurzaam bouwen, maar een deel van dat verhaal heeft Heusden-Zolder ondertussen van zich laten afsnoepen terwijl ook het energie-gebeuren hier beter dan elders had gepast. In die zin blijft ons een gevoel van gemiste kansen bekruipen.

Maar hoe dan ook, na 25 jaar zijn we nog altijd een mijngemeente: de multiculturele bevolking - met ook de problemen vandien, dat kunnen we niet ontkennen - de kinderarmoede, de kansarmoede, teveel schooluitvallers, te weinig kiezen voor hoger onderwijs, … Allemaal problemen waar nog jarenlang werk aan is en waar iedereen - iedereen!! - zijn verantwoordelijkheid moet in nemen.

De eerste steen voor een nieuw cultuurcentrum in een oud mijngebouw is dan ook een symbool dat kan tellen. Want ook over 25 jaar zullen we nog altijd een mijngemeente zijn: dan nog hebben we de resterende mijngebouwen, de wijken, de terril, de multiculturele markt, ... en die moeten we samen met onze geschiedenis koesteren, ze moeten ons vervullen met trots, maar ze zullen altijd inspanning, samenwerking en creativiteit blijven vergen. Maar zijn dat niet de drie sleutelwoorden geweest die het mijnwerk zo uniek maakten?

Dirk Reynders – Internetgazet Heusden-Zolder

(reacties op Facebook)

35712